Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

w trybie art. 335 k.p.k.

Dnia (...) roku

Sąd Rejonowy w R. Wydział VI Karny w składzie:

Przewodniczący SSR Adrianna Saganty - Robaszkiewicz

Protokolant sekretarz sądowy Iwona Maciąg - Głąbica

w obecności Prokuratora –

po rozpoznaniu dnia 19 sierpnia 2015 roku sprawy

K. W. (1) (W.), syna C. i H. z domu W.,

urodzonego w dniu (...) w R.,

oskarżonego o to, że:

w okresie od grudnia 2008 roku do września 2011 roku w R., uporczywie uchylał się od wykonywania ciążącego na nim z mocy ustawy, skonkretyzowanego wyrokiem Sądu Rejonowego w R.z dnia (...) r., sygn. akt (...) obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej, tj. swojej córki K. W. (2), przez co naraził ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,

tj. o przestępstwo z art. 209 § 1 kk

1.  uznaje oskarżonego K. W. (1) za winnego tego, że w okresie od grudnia 2008 roku do września 2011 roku w R. uporczywie uchylał się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy i wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w R. z dnia (...)r., sygn. akt (...) obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie swojej córki K. W. (2), przez co naraził ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, to jest przestępstwa z art. 209 § 1 k.k. i za to na mocy art. 209 § 1 k.k. w brzmieniu przed nowelizacją wprowadzoną ustawą z dnia 20.02.2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2015.396) zmieniającą ustawę Kodeks karny z dn. 1.07.2015 r. skazuje go na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

2.  na mocy art. 69 § 1 i § 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesza wobec oskarżonego wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 2 (dwa) lata;

3.  na podstawie art. 624 § 1 kpk i art. 17 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VI K (...)

UZASADNIENIE

J. L. i K. W. (1) żyli w konkubinacie przez 10 lat do 2006 r. Z tego związku (...) urodziła się ich córka K. W. (2). Z uwagi na niewywiązywanie się przez oskarżonego z ciążącego na nim obowiązku łożenia na potrzeby córki, dnia (...)r. Sąd Rejonowy w R. wyrokiem w sprawie o sygn. (...) zasądził od niego na jej rzecz alimenty w kwocie 500 zł, poczynając od dnia (...) r., płatne z góry do rąk matki uprawnionej J. L., do dnia 15-ego każdego miesiąca z 11,5% w stosunku rocznym w przypadku zwłoki płatności w terminie którejkolwiek z rat.

W okresie od stycznia (...) r. do października (...) r., tj. do czasu zwolnienia oskarżonego z pracy alimenty były mu potrącane z wynagrodzenia przez jego pracodawcę – (...) S.A. Oddział KWK (...).

Postępowanie egzekucyjne wszczęte przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Z. A. B. dnia (...) r. począwszy od grudnia (...) r. do września (...) r. było całkowicie bezskuteczne. Oskarżony nie wywiązywał się w tym okresie także w żaden inny sposób ze swego obowiązku łożenia na rzecz córki K. W. (2), w wyniku czego naraził ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. W konsekwencji opiekująca się nią matka J. L. zmuszona była korzystać z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

W październiku (...) r. oskarżony doznał udaru niedokrwiennego prawej półkuli mózgu, w wyniku którego nastąpił u niego poważny lewostronny niedowład ciała. W wyniku powyższego został on uznany orzeczeniem Miejskiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności z dnia(...)r. za osobę o znacznym stopniu niepełnosprawności niezdolną do wykonywania pracy.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie: częściowych wyjaśnień oskarżonego K. W. (1) (k.152-153, 165-166), zeznań świadka J. L. (k.17-19, 95-96, 143-144), zawiadomień MOPS w R. wraz z załącznikami (k.1-11, 131-135), odpisu aktu urodzenia (k.21), pisma PUP w R. (k.22, 103), odpisu wyroku III RC 648/06 (k.24), opinii sądowo – lekarskiej (k.73-74, 139-141), pism MOPS (k.104-106, 107, 109,131, 133, 134-135), pisma (...) (k.149-150), orzeczenia o stopniu niepełnosprawności (k.154), decyzji MOPS (k.155), danych o karalności (k.159), pisma Komornika Sądowego wraz z załącznikami (k.170-173), opinii sądowo –psychiatrycznej (k.174-176), danych o podejrzanym (k.177).

Oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Wyjaśnił, iż po zwolnieniu z pracy kiedy to jeszcze alimenty były mu potrącane z wynagrodzenia, tj. w okresie objętym zarzutem, utrzymywał się z prac dorywczych, za które płacono mu nieregularnie, w związku z czym jego sytuacja materialna była trudna. Dodał, że uległa ona znacznemu pogorszeniu we wrześniu 2011r., gdy doznał udaru i wskutek trwałego częściowego niedowładu stał się niezdolny do podjęcia jakiejkolwiek pracy, na dowód czego dołączył m.in. orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Wyjaśnienia te korespondowały w znacznej mierze z zeznaniami świadka J. L., matki pokrzywdzonej, która podkreśliła nadto, iż oskarżony nie interesował się kontaktami z córką, ani nie pomagał jej w utrzymaniu córki gdy mógł jeszcze pracować. Dodała, że obecnie odwiedza oskarżonego i pomaga mu odkąd jest sparaliżowany, sama utrzymuje natomiast siebie i córkę jedynie z alimentów otrzymywanych z funduszu oraz świadczeń i zasiłku z MOPS.

Sąd uznał jej zeznania za w całości szczere i przekonujące, gdyż pokrywały się w istocie z wyjaśnieniami samego oskarżonego, w tym co do przyznanego przez niego faktu, iż w okresie objętym zarzutem nie łożył on na utrzymanie córki, zaś cały ciężar w tej mierze spoczywał niemal wyłącznie na niej. W takiej też części Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego, odmiennie natomiast oceniając powody, dla których swojego obowiązku nie dopełnił. Nie ulega bowiem, wątpliwości, że podejmował on prace dorywcze i otrzymywał z nich dochód. Nie poczuwał się jednak do tego aby wspomóc wtedy finansowo córkę i opiekującą się nią byłą konkubinę w jakikolwiek wymierny sposób. Twierdzenia oskarżonego, iż jego ówczesna sytuacja finansowa uniemożliwiała mu łożenie na potrzeby córki jawi się zatem w ocenie Sądu jedynie jako wyraz przyjętej przez niego linii obrony.

Za wiarygodny, a zarazem mający istotny wpływ na określenie czasokresu odpowiedzialności karnej oskarżonego, Sąd uznał natomiast fakt doznanego przez niego udaru, który spowodował znaczne pogorszenie jego stanu zdrowia uniemożliwiające mu podjęcie i wykonywanie pracy mimo stałej i trwającej dotychczas rehabilitacji. Stąd też za datę graniczną popełnionego czynu przyjęto wrzesień(...) r.

W związku z powyższym w sprawie zasięgnięto zresztą opinii biegłych, w tym lekarza neurologa, z których dopiero ostatnia dała podstawy dla pozytywnej oceny stanu zdrowia oskarżonego w zakresie możliwości wzięcia przez niego udziału w czynnościach procesowych.

Sąd dał w pełni wiarę przedstawionym opiniom, albowiem brak było jakichkolwiek podstaw dla ich kwestionowania. Przedstawione w obu stanowiska biegłych, Sąd w pełni podziela jako rzetelne, kompetentne i w pełni przekonujące. Zawarte w nich wnioski zostały uzasadnione w sposób logiczny, przekonywujący i precyzyjny. Zostały one sporządzone przez osoby posiadające wiedzę specjalistyczną i oparte były na dokumentacji zawartej w aktach sprawy. Nie ujawniły się żadne okoliczności, na podstawie, których można by zakwestionować poziom wiedzy lub bezstronność opiniujących biegłych.

Sąd uznał także za w całości wiarygodne dowody z dokumentów zawarte w aktach sprawy. W szczególności dokumentacja z MOPS, dokumentacja przedłożona przez komornika, jak również pisma poszczególnych instytucji uprawnionych do ich wystawienia umożliwiły dokonanie wyczerpujących ustaleń faktycznych w sprawie i potwierdzenie w pełni zasadności stawianego oskarżonemu zarzutu.

W rezultacie poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych i dokonanej przez Sąd oceny materiału dowodowego Sąd uznał oskarżonego K. W. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, to jest tego, że w okresie od grudnia (...) roku do września (...) roku w R. uporczywie uchylał się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy i wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w R. z dnia
(...) r., sygn. akt(...) obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie swojej córki K. W. (2), przez co naraził ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, to jest przestępstwa z art. 209 § 1 k.k.

Sąd podzielił przyjętą przez oskarżyciela publicznego kwalifikację prawną czynu oskarżonego. K. W. (1) zrealizował bowiem wszystkie ustawowe znamiona przestępstwa z art. 209 § 1 kk. Ciążył na nim z mocy orzeczenia sądowego obowiązek łożenia na rzecz córki K. W. (2), przy tym w okresie objętym zarzutem posiadał zawód, był zdrowy i zdolny do podjęcia pracy zarobkowej. Uporczywe uchylanie się, o jakim mowa w art. 209 § 1 k.k. zachodzi natomiast – jak stwierdza Sąd Najwyższy – wtedy, gdy sprawca mając obiektywną możliwość wykonania obowiązku alimentacyjnego nie dopełnia go ze złej woli, przy czym jest to postępowanie długotrwałe (np. wstrzymanie się z zapłatą kolejnych rat alimentacyjnych co najmniej przez 3 miesiące lub płacenie ich nieregularnie albo w kwotach znacznie niższych od należnych) nacechowane chęcią postawienia na swoim (tak m.in. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 9 czerwca 1976 r., sygn. akt VI KZP 13/75, opubl. OSNKW 1976/7-8/86). Do czasu doznanego udaru oskarżony był w stanie spełniać ciążący na nim obowiązek czemu jednak z własnej winy nie sprostał.

Zaspokajanie podstawowych potrzeb życiowych oznacza z kolei dostarczanie środków koniecznych nie tylko do utrzymania się, ale również do uzyskania niezbędnego wykształcenia i korzystania z dóbr kulturalnych, przy czym fakt zaspokojenia tych potrzeb kosztem znacznego wysiłku osoby współzobowiązanej do alimentacji albo przez inne osoby nie wyłącza znamion przestępstwa z art. 209 § 1 k.k. Ujawniona w toku postępowania dowodowego trudna sytuacja materialna pokrzywdzonej prowadzi wprost do wniosku, że w wyniku postępowania oskarżonego uprawniona została narażona na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.

Do aktu oskarżenia Prokurator dołączył wniosek o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionej z oskarżonym kary bez przeprowadzenia rozprawy. Prokurator wnioskował o wymierzenie wobec oskarżonego K. W. (1) na podstawie art. 209 § 1 k.k. kary 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania tej kary na okres próby wynoszący 2 lata oraz zwolnienie z ponoszenia wydatków i opłat.

Sąd uznał, że spełnione zostały przesłanki do uwzględnienia wniosku, gdyż zaistnienie czynu, sprawstwo oskarżonego oraz jego wina, a także okoliczności popełnienia zarzucanego mu przestępstwa nie budziły wątpliwości, zaś jego postawa wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte. W związku z powyższym na posiedzeniu w dniu 19 sierpnia 2015 r. wydano wyrok w trybie art. 335 k.p.k.

W niniejszej sprawie w chwili orzekania obowiązywała ustawa karna inna niż w czasie popełnienia przestępstwa w związku z czym Sąd zgodnie z treścią art. 4 § 1 k.k. był zobligowany rozważyć które brzmienie kodeksu karnego jest względniejsze dla oskarżonego. Sąd przyjął, iż względniejszy dla oskarżonego był kodeks karny w brzmieniu obowiązującym w czasie popełnienia przestępstwa tj. w brzmieniu przed nowelizacją wprowadzoną ustawą z dnia 20.02.2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2015.396) zmieniającą ustawę Kodeks karny z dn. 1.07.2015 r. gdyż tylko kodeks karny w brzmieniu obowiązującym w dacie popełnienia przestępstwa pozwolił na realizację wniosku w trybie art. 335 k.p.k. w uzgodnionym przez strony kształcie. Obecnie zgodnie z art. 72 § 1 k.k. w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 20.02.2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2015.396) zawieszając wykonanie kary Sąd zobowiązuje skazanego do wykonania jednego z obowiązków określonych w tym przepisie, a więc jest to obligatoryjne orzeczenie, a jedynie jeżeli Sąd równocześnie orzeka środek karny to fakultatywne. W ocenie Sądu zastosowanie nowej ustawy w stosunku do oskarżonego w tym konkretnym przypadku powodowałoby zatem konieczność orzeczenia w stosunku do jego osoby nowego nieuzgodnionego obowiązku. Nadto uzgodnienie wniosku o takiej a nie innej treści implikuje zasadne stwierdzenie, iż zarówno oskarżyciel publiczny, jak i oskarżony uznali zgodnie, iż korzystniejsza dla tego ostatniego będzie ustawa obowiązująca uprzednio.

Przy analizowaniu stopnia społecznej szkodliwości czynu, stanowiącego element winy Sąd stosował dyrektywy art. 115 § 2 k.k. bacząc w szczególności na rodzaj i charakter naruszonych dóbr, sposób i okoliczności popełnienia czynów, motywację sprawcy, jak również postać zamiaru. Oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu, Sąd wziąwszy pod uwagę naganne zachowanie oskarżonego określił go jako znaczny. Zważyć, bowiem należy, iż oskarżony zachowaniem swoim godził bezpośrednio w zabezpieczenie materialnych podstaw egzystencji najbliższej mu osoby.

Oceniając stopień winy oskarżonego, Sąd wziął pod uwagę fakt, iż jest on dorosły, w chwili czynu miał w pełni zachowaną zdolność rozpoznania jego znaczenia i pokierowania swym postępowaniem i nie znajdował się w sytuacji, która uniemożliwiałaby lub ograniczała zachowanie odpowiadające porządkowi prawnemu. Brak jest jakichkolwiek okoliczności wyłączających winę oskarżonego.

Sąd przychylił się do wymiaru kary uzgodnionego między oskarżonym a Prokuratorem, albowiem kara pozbawienia wolności w ustalonym wymiarze jawi się jako adekwatna do wagi przypisanego mu czynu. Tym samym uwzględniając cele zapobiegawczo-wychowawcze kary oraz cele kary w zakresie społecznego oddziaływania wyroku - Sąd uznał - że właściwą do stopnia zawinienia oskarżonego oraz proporcjonalną do rodzaju popełnionego przestępstwa będzie dla niego kara w wymiarze 8 miesięcy pozbawienia wolności. Wymierzając oskarżonemu karę pozbawienia wolności Sąd uwzględnił wszystkie okoliczności wskazane w art. 53 k.k. Na wymiar kary za popełniony przez danego oskarżonego czyn wpłynął zarówno stopień zawinienia, stopień ujemnej zawartości bezprawia, jak również charakter osobowości sprawcy i jego indywidualne cechy psychiczne. Na jego korzyść Sąd poczytał przyznanie się do winy oraz uprzednią niekaralność. Sąd wziął pod uwagę również cele zapobiegawcze i wychowawcze jakie kara powinna osiągnąć wobec niego. Wymierzając oskarżonemu karę Sąd dążył do wzbudzenia w nim przekonania, że negatywne skutki popełniania przestępstw przekraczają płynące z tego korzyści. W ocenie Sądu, jedynie kara w powyższej postaci może sprawić, że w przyszłości oskarżony będzie już przestrzegał obowiązującego porządku prawnego i nie naruszy go więcej. Wymierzona kara czyni również zadość wymaganiom prewencji ogólnej, albowiem dąży do wzbudzenia u innych osób przekonania, iż brak poszanowania dla obowiązującego prawa rodzi szereg niekorzystnych konsekwencji, sprawca z kolei musi ponieść surowe tego skutki, płynące z obowiązującego porządku prawnego.

Sąd podzielił również ustalenia wniosków co do zasadności wymierzenia uzgodnionej kary pozbawienia wolności w zawieszeniu na okres 2 lat próby. Z uwagi jednakże na stan zdrowia oskarżonego uniemożliwiający mu podjęcie pracy zarobkowej oraz fakt, iż korzysta on z bieżącej pomocy MOPS Sąd uznał nałożenie na niego obowiązku łożenia na utrzymanie małoletniej córki K. za niecelowe. Z tożsamych względów Sąd zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów procesu uznając, iż w sytuacji w jakiej się obecnie znajduje stanowiłyby one dla niego zbyt duże obciążenie.

Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji.

Sygn. akt VI K (...)

ZARZĄDZENIE

1)  (...);

2)  (...).

R., dnia (...) r.